BAZONGENA bashone emaphaketheni abagibeli bamabhasi kaMasipala weTheku kusukela ngo-Ephreli 1 okuzokhuphuka ngawo imali yokugibela ngo-8%.
Lezi zindaba zivele embikweni wezokuthutha owethulelwe isigungu esilawula umasipala emhlanganweni waso obuseCity Hall, izolo.
Umgibeli webhasi obekhokha u-R13 esuka KwaMashu eya edolobheni, usezokhokha uR14.04
Ukukhushulwa kwemali yokugibela amabhasi ngo-8% kuzo zonke izindawo ezihamba amabhasi eTheku kusho ukuthi abagibeli sebezokhokha * -R1.04 ngaphezulu emalini akade beyikhokha.
Umgcinimafa weTheku, uMnuz Krish Kumar, uthe yinto abayenza minyaka yonke ukukhuphula imali yokugibela amabhasi ukuze bahlangabezane nezindleko zokuwagcina esebenza.
UKumar uthe yithimba lenkampani ezimele i-Transport and Economic Support Services (TESS) elenze ucwaningo olunzulu nezincomo ngaphambi kokuthi kufinyelelwe ku-8%.
“Uma ubheka ukunyuka kwentengo kapethiloli namafutha, izindleko ezidalwa wukuguquguquka kwamandla erandi, nokukhuphuka kwezindleko zokuwagcina esesimeni, kuyasiphoqa ukuthi siyikhuphule imali yokugibela,” kusho uKumar.
Uphikile ukuthi umasipala nomnikazi wenkampani iTansnat, inkampani eyanikwa umsebenzi wokuwalawula amabhasi, abafinyelele ku-8%.
Uthe uma ingakhushulwa imali yokugibela kuzophoqeleka ukuthi umkhandlu unyuse imali yama-rates ukuze uhlangabezane nezindleko zokugcina amabhasi ehamba emgwaqweni.
ITheku lasayina inkontileka yokusebenzisana nabakwaTansnat ngo-2009. Njengamanje ivuselelwa ngenyanga inkontileka abanayo.
Umholi wekhokhasi yeDA eThekwini, uMnuz Zwakele Mncwango, uthe kuzozwela kubagibeli abadonsa kanzima ngenxa yesimo somnotho ukunyuka kwemali yokugibela amabhasi.
Ubuze ukuthi yini le eyenza umasipala ungaziphatheli amabhasi ngokwawo ukuze wonge izimali.
“Iningi labantu abagibela amabhasi kamasipala badonsa kanzima. Uma usukhuphula imali yokugibela kangaka, uthi abenze njani?” kubuza uMncwango.
Khonamanjalo, uKumar uthe akasazi isibalo sabasebenzi abaduve emakhaya okungaziwa bazobuyela nini emsebenzini ngenxa yokuvalwa kwebhilidi abebesebenzela kulo ngoLwesihlanu olwedlule.
Ibhilidi elingunombolo 75 emgwaqweni uDkt Langalibalele Dube, lizolungiswa ngo-R40million. Kulindeleke nokuthi lishintshwe namafastela angu-880 okubikwa ukuthi lilinye libiza-R9000.
Kuvele ukuthi ibhilidi, elineminyango kahulumeni ehlukene nabasebenzi abalinganiselwa ku-660, linenkinga yamanzi, ama-lifts, ama-air conditioner neminkenke ezindongeni okwenze uMnyango wezaBasebenzi wathi aliphephile.